Wydawca treści Wydawca treści

Grzyby

Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów, czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń, czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać - odpowiedzi na te i inne pytania.

Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów?

Podstawową zasadą jest zbieranie tylko i wyłącznie owocników grzybów, które dobrze znamy. Nie należy zbierać osobników zbyt młodych, bo to utrudnia określenie gatunku oraz zbyt starych, które z kolei mogą być toksyczne. Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy  znaleziony  grzyb jest przydatny do spożycia, to lepiej pozostawić go w lesie.

Aby nauczyć się prawidłowego zbierania grzybów i rozpoznawania gatunków warto uczestniczyć w organizowanych przez nadleśnictwa grzybobraniach. Informacje o nich znajdziecie na stronie www.lasy.gov.pl oraz stronach jednostek. Warto szukać porady w punktach skupu i u grzyboznawców - nadleśnictwa nie zajmują się ocenianiem grzybów. Bezpłatnych porad na temat zebranych w lesie grzybów udzielają wszystkie terenowe stacje sanitarno-epidemiologiczne, które znajdują się w każdym powiatowym mieście. Prowadzą one także rejestry grzyboznawców, którzy udzielają porad.

W przypadku wystąpienia po spożyciu grzybów nudności, bólów brzucha, biegunki, czy podwyższonej temperatury należy wywołać wymioty i jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wezwany w porę może uratować życie. Nie należy lekceważyć takich objawów. Trzeba też pamiętać, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, później stan chorego gwałtownie się pogarsza.

Czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń?

Grzyby w polskich lasach można zbierać bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów i w zasadzie bez ograniczeń, ale są pewne wyjątki. Nie wolno ich zbierać w niektórych częściach lasu, gdzie jest stały zakaz wstępu:  na uprawach do 4m wysokości, w drzewostanach nasiennych i powierzchniach doświadczalnych, w ostojach zwierzyny. Nie wolno ich także zbierać na obszarach chronionych: w rezerwatach i parkach narodowych. Rygorystycznie należy przestrzegać zakazu wstępu na tereny wojskowe.

Należy oszczędzać duże, stare owocniki grzybów, gdyż nie są atrakcyjne kulinarnie, a  mają duże znaczenie dla rozwoju grzybów. Jeśli wiemy, że jakiś grzyb jest rzadki i ginący to także oszczędźmy go, nawet jeśli jest jadalny. Niezależnie od miejsca występowania część gatunków grzybów podlega całkowitej ochronie gatunkowej – poznaj dokładnie listę tych grzybów zanim wybierzesz się do lasu.

Czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać?

To pytanie jest zadawane od niepamiętnych czasów. Powstało zapewne tuż po słynnym dylemacie dotyczącym jaja i kury. Skoro jest tyle gatunków rozmaitych grzybów to spokojnie możemy stosować oba sposoby. Każdy jest dobry, ale  stosowany z rozsądkiem. Większe owocniki grzybów lepiej jest wyciąć, ze względów praktycznych, bo zaoszczędzamy sobie pracy przy czyszczeniu grzybów. Naturalnie nie w połowie trzonu, jak to nieraz widać przy zbiorze podgrzybków w celach zarobkowych. Możemy delikatnie podważyć także owocnik grzyba koniuszkiem noża. Wycinamy jak najniżej, odgarniając dokładnie ściółkę i uważając, aby nie uszkodzić grzybni. Potem starannie przykrywamy to miejsce, aby grzybnia nie wysychała. Resztka trzonu grzyba szybko zgnije lub zjedzą ją ślimaki.

Grzyby blaszkowe, takie jak kurka, zielonka czy rydz lepiej jest wykręcać. Należy je wyjąć z podłoża tak, aby nie uszkodzić trzonu i także dokładnie zakryć grzybnię ściółką. Tak wyjęty owocnik łatwiej rozpoznać co do gatunku, a jest to bardzo istotne, aby wyeliminować pomylenie zielonki, gołąbka czy pieczarki z  muchomorem zielonkawym. Rozpoznaje się go m.in. po pochwie u podstawy trzonu, stąd nie można takich grzybów wycinać. Pamiętajmy, że jeden średni owocnik to dawka śmiertelna dla człowieka.

Jak zbierać i przechowywać grzyby zanim trafią do kuchni?

Pierwsza zasadą jest zbieranie tylko znanych nam grzybów. Unikniemy wtedy zatrucia na pozór apetycznie wyglądającymi, ale groźnymi dla naszego zdrowia owocnikami. Zbieramy tylko owocniki zdrowe, nieuszkodzone i młode, ale nie zbyt młode, bo wtedy trudno rozpoznać gatunek grzyba. Pozostawiamy w nienaruszonym stanie grzyby niejadalne, nieznane nam oraz osobniki stare, które pozostawiamy jako „nasienniki". Najczęściej i tak  są robaczywe. Czy wiecie dlaczego grzyby są robaczywe? Te „robaki", które dziurawią nasze grzyby, szczególnie z letnich zbiorów, to larwy (czerwie) muchówek. Właśnie w grzybach przechodzą część swojego rozwoju.

Warto także pamiętać, że owocniki grzybów to żyjące organizmy, które nawet po zerwaniu nadal rozwijają się i oddychają wydzielając dwutlenek węgla i wodę. Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe przechowywanie owoców grzybobrania. Najlepsze są szerokie, wiklinowe koszyki, a nie plastikowe wiadra, torby czy woreczki. Nawet najpiękniejsze owocniki szlachetnych gatunków grzybów mogą być przyczyną zatrucia, gdy przechowywane będą w foliowej torebce i ulegną zaparzeniu. Często wybieramy się na grzybobranie daleko od domu. W trakcie szybko postępujących procesów gnilnych wywołanych złym przechowywaniem grzybów wydzielają się toksyny, szkodliwe dla naszego zdrowia. Dlatego nawet powszechnie znane kurki czy podgrzybki mogą nam zaszkodzić, gdy je źle przechowamy.


Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Z kroniki Nadleśnictwa

Z kroniki Nadleśnictwa

Organizowanie gospodarki leśnej na obszarze Puszczy Noteckiej rozpoczęło upaństwowienie przez władze pruskie w 1796r. lasów koronnych i w 1810r. lasów klasztornych i kościelnych, a w latach 1816 - 1836 wprowadzono pierwszy podział na nadleśnictwa administrowane przez leśników.

Po 1840 roku rozpoczęto zastępowanie odnowienia naturalnego zrębami zupełnymi i obniżono kolej rębu ze 120 do 100 lat. W okresiepanowania pruskiego kilka razy opracowywano plany urzadzeniowe, o czym swiadczą zachowane operaty.

Nadleśnictwo Oborniki powstało w 1893 r. z części lasów własności państwowej oraz lasów prywatnych. Ogólna powierzchnia wynosiła wówczas 7.088 ha. W 1910 r. sporządzono operat, który był aktualny do 1.10.1930 r. Operat ten stracił znaczenie z chwilą rozpoczęcia (1924 r.) eksploatacji drzewostanów obumarłych wskutek żeru sówki choinówki na powierzchni kilku tysięcy hektarów. W 1930 r. opracowano plan gospodarczy na okres od 1930 do 1940 r.

Po wojnie, w 1945 r. Nadleśnictwo Oborniki powiększyło swe granice o przyłączone lasy większej i mniejszej własności prywatnej.

I rewizja urządzania lasu przeprowadzona na okres 1.X.1969 - 30.IX.1979r. W czasie obowiązywania tych planów dokonano następujących zmian organizacyjnych:

z dniem 1 stycznia 1973r. włączono do Nadleśnictwa Oborniki nadleśnictwa Boruszynek i Obrzycko,
z dniem 1 stycznia 1979r. przekazano części obrębów położone w województwie pilskim do nadleśnictw Durowo, Sarbia i Wronki,
z dniem 1 stycznia 1979r. do Nadleśnictwa Oborniki Przyłączono obręb Biedrusko z Nadleśnictwa Łopuchówko.
II rewizja urzadzania lasu sporzadzono na okres 1.I.1981 - 31.XII.1990r. Od 1 stycznia 1987r. do obrębu Oborniki włączono leśnictwo Objezierze z odrębu Biedrusko. W tym okresie Nadleśnictwo Oborniki było podzielone na 19 leśnictw.

III rewizja urządzania lasu sporzadzono na okres 1.I.1992 - 31.XII.2001r. Z dniem 1 stycznia 1995r. przekazano obręb Biedrusko do Nadleśnictwa Czerwonak. Ten plan wprowadził 5 nowych leśnictw czyli w sumie 24 leśnictwa, lecz oddanie obrębu Biedrusko umniejszyło liczbę leśnictw spowrotem do 19.

IV rewizja urzadzania lasu sporzadzono na okres 1.I.2002 - 31.XII.2011r. Zmiany jakie ten plan wprowadził to redukcja 4 leśnictw, czyli do 15 leśnictw.
Z dniem 1 marca 2004 roku przyłączono do Nadleśnictwa Oborniki Obręb Parkowo z Nadleśnictwa Durowo. Obręb Parkowo składa sie z trzech leśnictw tj. Wełna, Piłka i Ludomy. W konsekwencji tego połączenia ogólna liczba leśnictw  wzrosła do 18.


Na terenie nadleśnictwa znajdują się miejsca o charakterze historycznym. Do najciekawszych należą:

  • Cmentarz w Leśnictwie Sycyn - dwie zbiorowe mogiły z II wojny światowej.
  • Cmentarz w Leśnictwie Rożnowo - 12 tyś. pomordowanych z II wojny światowej.
  • Pałac pochodzący z końca XIX w. w Bąblinie - Ośrodek Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Rodziny w Górce Klasztornej koło Wyrzyska.
  • Kowanówko - pierwsza wzmianka źródłowa z 1356 r. Miejscowość ta od dawna słynęła z wód leczniczych i właściwości mikroklimatu, dlatego w XIX w. ówczesny właściciel założył Zakład Leczniczy. Aktualnie w Kowanówku znajduje się Szpital Rehabilitacyjno - Kardiologiczny.
  • Objezierze - wieś królewska, klasztorna, następnie szlachecka; w źródłach pojawiła się w 1170 r. Wieś przechodziła kolejno przez ręce wielu właścicieli, aż w połowie XVIII w. przejęła ją rodzina Węgorzewskich, która w latach 1786-1788 wzniosła pałac.
  • Stobnica - kiedyś było to miasto, a obecnie jest to wieś położona przy ujściu kanału Kończak (d. Rudka) do Warty, 15 km od Obornik. Na terenie tym odkryto w XIX w. rozległe cmentarzysko z IV-V okresu epoki brązu (kultura łużycka), składające się z kilkudziesięciu grobów. W 1756 r. znajdował się tutaj jedyny czynny w Wielkopolsce zakład zajmujący się wytopem żelaza. Miasto zostało skasowane przez władze pruskie w 1797 r. Na północ od obecnej wsi, nad rzeką Kończak, w tzw. Papierni, założono w 1973 r. stację badawczą Instytutu Zoologii Stosowanej Akademii Rolniczej w Poznaniu, w celu hodowli, restytucji i reitrodukcji rzadkich i ginących gatunków zwierząt. Stację przez 20 lat prowadził prof. dr hab. Ryszard Graczyk, a obecnie Terenową Stacją Doświadczalną Katedry Zoologi Akademii Rolniczej w Poznaniu kieruje prof. dr hab. Andrzej Bereszczyński.