Wydawca treści Wydawca treści

Grzyby

Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów, czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń, czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać - odpowiedzi na te i inne pytania.

Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów?

Podstawową zasadą jest zbieranie tylko i wyłącznie owocników grzybów, które dobrze znamy. Nie należy zbierać osobników zbyt młodych, bo to utrudnia określenie gatunku oraz zbyt starych, które z kolei mogą być toksyczne. Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy  znaleziony  grzyb jest przydatny do spożycia, to lepiej pozostawić go w lesie.

Aby nauczyć się prawidłowego zbierania grzybów i rozpoznawania gatunków warto uczestniczyć w organizowanych przez nadleśnictwa grzybobraniach. Informacje o nich znajdziecie na stronie www.lasy.gov.pl oraz stronach jednostek. Warto szukać porady w punktach skupu i u grzyboznawców - nadleśnictwa nie zajmują się ocenianiem grzybów. Bezpłatnych porad na temat zebranych w lesie grzybów udzielają wszystkie terenowe stacje sanitarno-epidemiologiczne, które znajdują się w każdym powiatowym mieście. Prowadzą one także rejestry grzyboznawców, którzy udzielają porad.

W przypadku wystąpienia po spożyciu grzybów nudności, bólów brzucha, biegunki, czy podwyższonej temperatury należy wywołać wymioty i jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wezwany w porę może uratować życie. Nie należy lekceważyć takich objawów. Trzeba też pamiętać, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, później stan chorego gwałtownie się pogarsza.

Czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń?

Grzyby w polskich lasach można zbierać bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów i w zasadzie bez ograniczeń, ale są pewne wyjątki. Nie wolno ich zbierać w niektórych częściach lasu, gdzie jest stały zakaz wstępu:  na uprawach do 4m wysokości, w drzewostanach nasiennych i powierzchniach doświadczalnych, w ostojach zwierzyny. Nie wolno ich także zbierać na obszarach chronionych: w rezerwatach i parkach narodowych. Rygorystycznie należy przestrzegać zakazu wstępu na tereny wojskowe.

Należy oszczędzać duże, stare owocniki grzybów, gdyż nie są atrakcyjne kulinarnie, a  mają duże znaczenie dla rozwoju grzybów. Jeśli wiemy, że jakiś grzyb jest rzadki i ginący to także oszczędźmy go, nawet jeśli jest jadalny. Niezależnie od miejsca występowania część gatunków grzybów podlega całkowitej ochronie gatunkowej – poznaj dokładnie listę tych grzybów zanim wybierzesz się do lasu.

Czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać?

To pytanie jest zadawane od niepamiętnych czasów. Powstało zapewne tuż po słynnym dylemacie dotyczącym jaja i kury. Skoro jest tyle gatunków rozmaitych grzybów to spokojnie możemy stosować oba sposoby. Każdy jest dobry, ale  stosowany z rozsądkiem. Większe owocniki grzybów lepiej jest wyciąć, ze względów praktycznych, bo zaoszczędzamy sobie pracy przy czyszczeniu grzybów. Naturalnie nie w połowie trzonu, jak to nieraz widać przy zbiorze podgrzybków w celach zarobkowych. Możemy delikatnie podważyć także owocnik grzyba koniuszkiem noża. Wycinamy jak najniżej, odgarniając dokładnie ściółkę i uważając, aby nie uszkodzić grzybni. Potem starannie przykrywamy to miejsce, aby grzybnia nie wysychała. Resztka trzonu grzyba szybko zgnije lub zjedzą ją ślimaki.

Grzyby blaszkowe, takie jak kurka, zielonka czy rydz lepiej jest wykręcać. Należy je wyjąć z podłoża tak, aby nie uszkodzić trzonu i także dokładnie zakryć grzybnię ściółką. Tak wyjęty owocnik łatwiej rozpoznać co do gatunku, a jest to bardzo istotne, aby wyeliminować pomylenie zielonki, gołąbka czy pieczarki z  muchomorem zielonkawym. Rozpoznaje się go m.in. po pochwie u podstawy trzonu, stąd nie można takich grzybów wycinać. Pamiętajmy, że jeden średni owocnik to dawka śmiertelna dla człowieka.

Jak zbierać i przechowywać grzyby zanim trafią do kuchni?

Pierwsza zasadą jest zbieranie tylko znanych nam grzybów. Unikniemy wtedy zatrucia na pozór apetycznie wyglądającymi, ale groźnymi dla naszego zdrowia owocnikami. Zbieramy tylko owocniki zdrowe, nieuszkodzone i młode, ale nie zbyt młode, bo wtedy trudno rozpoznać gatunek grzyba. Pozostawiamy w nienaruszonym stanie grzyby niejadalne, nieznane nam oraz osobniki stare, które pozostawiamy jako „nasienniki". Najczęściej i tak  są robaczywe. Czy wiecie dlaczego grzyby są robaczywe? Te „robaki", które dziurawią nasze grzyby, szczególnie z letnich zbiorów, to larwy (czerwie) muchówek. Właśnie w grzybach przechodzą część swojego rozwoju.

Warto także pamiętać, że owocniki grzybów to żyjące organizmy, które nawet po zerwaniu nadal rozwijają się i oddychają wydzielając dwutlenek węgla i wodę. Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe przechowywanie owoców grzybobrania. Najlepsze są szerokie, wiklinowe koszyki, a nie plastikowe wiadra, torby czy woreczki. Nawet najpiękniejsze owocniki szlachetnych gatunków grzybów mogą być przyczyną zatrucia, gdy przechowywane będą w foliowej torebce i ulegną zaparzeniu. Często wybieramy się na grzybobranie daleko od domu. W trakcie szybko postępujących procesów gnilnych wywołanych złym przechowywaniem grzybów wydzielają się toksyny, szkodliwe dla naszego zdrowia. Dlatego nawet powszechnie znane kurki czy podgrzybki mogą nam zaszkodzić, gdy je źle przechowamy.


Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Edukacja ekologiczna

Edukacja ekologiczna

Nadleśnictwo Oborniki realizuje działania edukacyjne na kilku obiektach.

Lasy, jako zielone płuca Ziemi, spełniają szereg ważnych funkcji:
- produkują tlen, chronią glebę przed erozją, powodziami, lawinami, regulują obieg wody w przyrodzie (tzw. „funkcja ekologiczna"),
- są miejscem pracy oraz wypoczynku społeczeństwa (tzw. „funkcja społeczna"),
- dostarczają wielu produktów, wykorzystywanych każdego dnia, od drewna, po owoce runa leśnego (tzw. „funkcja gospodarcza").
Dlatego też nieoceniona jest tutaj rola edukacji leśnej, prowadzonej przez pracowników nadleśnictwa. Ma ona na celu kształtowanie odpowiednich postaw wobec przyrody, zarówno wśród dzieci, młodzieży jak i osób dorosłych.

Nadleśnictwo Oborniki posiada bogatą bazę edukacyjną, na którą składają się Leśna Izba Edukacyjna Puszczy Noteckiej oraz ścieżki dydaktyczne.
Zajęcia prowadzone są nieodpłatnie, po wcześniejszym telefonicznym uzgodnieniu. Osobą kontaktową jest pani Natasza Dopierała, tel. 061 297 13 56.

Jeśli chcecie Państwo skorzystać z możliwości rozpalenia ogniska na strzelnicy w Dąbrówce Leśnej przy ścieżce edukacyjnej, prosimy o kontakt z Łukaszem Bąkiem pod telefonem 506 050 433.

IZBA EDUKACYJNA
Izba wyposażona jest w szereg eksponatów, które pozwalają zapoznać się z szeroko rozumianą tematyką leśną. Zwierzęta chronione oraz łowne, drzewa naszych lasów, nasiona i szyszki czy narzędzia wykorzystywane dawniej w leśnictwie to tylko niektóre z nich. Istnieje możliwość przeprowadzenia lekcji korzystając z dostępnych materiałów, a także skorzystania z pomocy pracownika nadleśnictwa.

DOLINA KOŃCZAKA
Ścieżka „Dolina Kończaka" usytuowana jest w leśnictwie Kiszewko oraz Podlesie; 1,6km od Stobnicy. Swój początek ma na parkingu przy drodze leśnej łączącej Stobnicę z Boruszynem. Długość jej trasy to ok. 7km, oznaczona jest w terenie sylwetką bobra. Dzięki niej nauczymy się orientacji w lesie za pomocą słupków oddziałowych, dowiemy jakie drzewa występują w naszym lesie, a także poznamy bliżej zwyczaje zwierząt. Dodatkowym atutem jest zlokalizowana na jednym z przystanków Terenowa Stacja Doświadczalna Instytutu Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, gdzie prowadzi się hodowlę wilków oraz konika polskiego.

OCHRONA PRZYRODY A ŁOWIECTWO
Położona w leśnictwie Mycin, przy Strzelnicy Myśliwskiej w Dąbrówce Leśnej. Jej długość to ok. 1,2km, oznaczona jest w terenie sylwetką zająca. Na 14 podwójnych tablicach uzyskamy informacje o na temat łowiectwa, urządzania łowisk, poznamy sprzymierzeńców lasu w walce ze szkodnikami, nauczymy rozpoznawać tropy, a także zobaczymy jak wygląda paśnik czy ambona. Przy strzelnicy usytuowany jest wigwam, w którym istnieje możliwość zorganizowania ogniska.

DĘBOWY LAS
Zlokalizowana w leśnictwie Daniele, trasa liczy ok. 6km i jest oznaczona w terenie liściem dębu. Obszar ten obejmuje obiekty przyrodnicze związane z gospodarką leśną oraz ochroną przyrody. Najciekawszym obiektem jest rezerwat przyrody chroniący zbiorowisko roślinne typu świetlistej dąbrowy, tworzący enklawę wśród drzewostanów sosnowych. Ponadto dzięki ścieżce dowiemy się czym jest pomnik przyrody, co zagraża naszej roślinności, a także skąd pozyskiwane są nasiona o wartościowych cechach.