Ile węgla organicznego znajduje się w poszczególnych warstwach ekosystemu leśnego i jak zmienia się jego ilość w czasie i przestrzeni to kluczowe pytanie jakie stawiają leśnicy rozpoczynając działania w ramach projektu Leśnych Gospodarstw Węglowych (skrót LGW). W Nadleśnictwie Oborniki pobrano pierwsze próby, które zostały przekazane do badań laboratoryjnych.

W jaki sposób prowadzone są poszczególne etapy prac?

     Drużyna urządzeniowa BULiGL typuje miejsca najbardziej charakterystyczne dla wybranego drzewostanu. W określonym wydzieleniu wskazuje drzewo wzorcowe i zakłada tzw. podstawową komórkę węglową, przeznaczoną do szczegółowego opisania. Stanowi ją obszar o określonym promieniu wraz z terenem w bezpośrednim sąsiedztwie. Wokół wybranego drzewa wzorcowego zakłada się 12 prób kołowych o średnicy 50 cm, wewnątrz których separuje się roślinność runa, martwą materię organiczną i ściółkę, aż do gleby mineralnej. Do dalszych analiz konfekcjonuje się także próby materii z warstw podszytu/podrostu oraz z warstwy drzew. Gleba i korzenie drobne pobierane są z kolei za pomocą specjalnych cylindrów w tych samych miejscach co ścioła i runo,
a uzupełnieniem tych badań jest profil glebowy i odwierty wykonywane świdrem. Drzewo wzorcowe może zostać ścięte lub obalone wraz z korzeniami (tak było w przypadku Nadleśnictwa Oborniki). Część nadziemną drzewa dzieli się na gałązki ulistnione, gałęzie boczne i pień. Karpa oraz korzenie grube zostają odkopane i wydobyte z ziemi lub - w przypadku obalania – odcięte, a następnie oczyszczone z resztek gleby.

Fot. Pobór gleby za pomocą cylindra o średnicy 4,7 cm x 20 cm. (zasoby Nadleśnictwa)

Fot. Obalanie drzewa za pomocą harwestera. (zasoby Nadleśnictwa)

Z każdej z tych warstw zapewniane jest gromadzenie dwóch prób badawczych, które następnie trafiają do laboratorium. W przypadku nadziemnej i podziemnej części drzewa kolejne partie są ważone i zrębkowane. Szczegółowe badania umożliwią ustalenie stanu wyjściowego - tzw. „0"
- w wydzieleniu LGW przed podjęciem działań dodatkowych. W przyszłości, przy wdrożeniu określonego scenariusza gospodarczego, nastąpi kolejne pobranie materiału badawczego. Zebrane wyniki pozwolą określić zmiany zawartości węgla w poszczególnych poziomach lasu.

Końcowa analiza zawartości węgla w próbkach zostanie wykonana w laboratoriach jednostek naukowych IBL w Sękocinie Starym oraz ID PAN w Kórniku.

     Tzw. „projekt badawczy" jest kluczowym elementem projektu LGW. Wykonywany jest przez konsorcjum kierowane przez Instytut Badawczy Leśnictwa i składające się z przedstawicieli wyższych uczelni, Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku oraz Zakładu Informatycznego Lasów Państwowych. Pobór materiału wykonują zakłady usług leśnych dysponujące określonym potencjałem kadrowym i sprzętowym. Poszczególne zadania przypisane konkretnym podmiotom zostały sprecyzowane w Zarządzeniu Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych w sprawie LGW.

Fot. Ważenie karpiny przed zrębkowaniem. (zasoby Nadlesnictwa)